Lokalizacja
Miasto Nakło nad Notecią charakteryzuje się dogodnym położeniem pod względem administracyjnym - jest siedzibą powiatu nakielskiego i gminy miejsko-wiejskiej. Leży w środkowo-zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego w odległości (w linii prostej) 25km od stolicy województwa Bydgoszcz przy połączeniu Kanału Bydgoskiego z Notecią, który to dzieli teren gminy na dwie części: północną obejmującą sołectwa z dobrze rozwiniętym rolnictwem i terenem miasta oraz południową, gdzie znajdują się zwarte kompleksy leśne obejmujące sołectwa Gorzeń - Potulice oraz Paterek - Wieszki.
Korzystny również jest w stosunku do głównych centrów rozwoju i korytarzy funkcjonalnych przy strefie silnego oddziaływania Bydgoszczy, Torunia, Grudziądza i Poznania, oraz mniejszych ośrodków miejsko-gminnych w Kcyni, Szubinie i Wyrzysku.
Łączna powierzchnia gminy wynosi 187 km2 na miasto przypada 10,65 km2 i zamieszkiwana jest przez 31 795 mieszkańców, w tym samo miasto Nakło będące siedzibą władz powiatowych liczy 18 794 osób (dane na dzień 31 grudnia 2011 r.).
Miasto Nakło nad Notecią leży na prawobrzeżnej ziemi nadnoteckiej. Wzdłuż rzeki Noteć ciągnie się pas „łąk nadnoteckich”. W przeważającej części teren gminy ukształtowany jest równinnie. Jedynie miejscowości położone wzdłuż linii kolejowej Bydgoszcz - Piła leżą na morenowym terenie pagórkowatym.
Gmina usytuowana jest na głównych szlakach komunikacyjnych, które obejmuje trakt wodny (rzeka Noteć i Kanał Bydgoski), węzeł kolejowy (Szczecin – Piła – Bydgoszcz - Warszawa) jak również jest bardzo dobrze dostępne w komunikacji drogowej za pomocą drogi krajowej nr 10 i 5, wojewódzkich nr 241 i 246 oraz dróg powiatowych głównie w kierunku Bydgoszczy, Torunia oraz Kcyni, Szubina. Położenie to jest najbardziej praktycznie korzystne wzdłuż drogi krajowej nr 10 (Szczecin – Bydgoszcz – Warszawa).
Gmina graniczy: od zachodu z gminą Sadki, od północy z gminą Mroczą, od północnego wschodu z gminą Sicienko, od południowego wschodu z gminą Białe Błota, od południa z gminą Szubin i Kcynia.
Na terenie gminy występują następujące typy krajobrazu naturalnego mające największy wpływ na krajobraz:
- glacjalny, w trzech gatunkach: równinny, falisty i pagórkowaty,
- dolin (den dolinnych) i obniżeń - równin akumulacji biogennej,
- teras nadzalewowych, dolinnych (pradolinnych), głównie erozyjno akumulacyjnych,
- eoliczny falisty i pagórkowaty.
Obszary w północnej i środkowej części gminy są znacznie korzystniejsze dla pełnienia funkcji rolniczej w przeciwieństwie do części południowej, gdzie istnieją korzystne warunki dla sfery pozarolniczej np. we wsi Paterek oddalonej od centrum osadniczego znajduje się park przemysłowy, na którym powstały duże przedsiębiorstwa o różnym typie działalności gospodarczej. W części północnej, gdzie występują gleby mineralne o wysokiej bonitacji dominują uprawy polowe. Lasy występują na około 20% ogólnej powierzchni gminy, w południowej części, gdzie stanowią znaczną gałąź gospodarki. W północnej części w użytkowaniu gruntów udział lasu jest niewielki i występują tam głównie siedliska.